Medical Delta promovendi ontwikkelen website die helpt om e-healthtools voor iedereen bruikbaar te maken

woensdag 24 januari 2024

E-healthtools kunnen een oplossing bieden voor het schrijnend tekort aan zorgpersoneel. Maar niet iedereen heeft de technische skills om met deze tools aan de slag te gaan. Daarom ontwierpen promovendi Jasper Faber (TU Delft, Industrieel Ontwerpen) en Isra Al-Dhahir (Universiteit Leiden) een website waar ontwikkelaars van e-healthtools terechtkunnen voor praktische informatie, met als doel de groeiende gezondheidskloof te dichten. “Denk aan praktische tips, do’s en don’ts.”

Dit artikel verscheen eerder op de website van de Faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft.

Geert, 46 jaar, kan al enkele jaren niet meer werken door zijn zwakke hart. Met zijn uitkering voor arbeidsongeschiktheid komt hij net rond. Vorige week onderging hij een hartoperatie. Alles liep goed, maar nu moet hij acht weken wachten tot de start van het revalidatieprogramma. Geert voelt zich tijdens deze periode wat hulpeloos. Door het zorgpersoneelsgebrek wordt hem een e-health hulptool aangeboden om hem tijdens deze periode te begeleiden. Maar die vindt hij niet eenvoudig in gebruik, waardoor hij de tool al snel links laat liggen.

Een groeiende kloof

“Geert is niet de enige in een situatie waarbij hij niet met een e-healthtool overweg kan," vertelt Jasper Faber, promovendus bij de faculteit Industrieel Ontwerpen aan de TU Delft. “Mensen met een lage sociaal economische positie (SEP) leven gemiddeld zeven jaar korter dan mensen met een hoge SEP. Door te weinig hulp of kennis worden ze sneller ziek en komen ze vroeger in het zorgsysteem terecht. De kloof vergroot verder door een gebrek aan technische skills om met digitale hulptools te werken.”

Daarom ontwikkelden onderzoekers Isra Al-Dhahir, promovendus bij de sectie Gezondheids-, Medische en Neuropsychologie bij de Universiteit van Leiden en Jasper Faber een website waar ontwikkelaars van e-healthtools op elk moment van de ontwikkeling van een tool terechtkunnen voor advies: ‘De inclusieve e-health Handreiking’. Japer en Isra werken hiervoor nauw samen vanuit het wetenschappelijke programma ‘e-health & selfmanagement for a healthy society’ van het samenwerkingsverband Medical Delta

De site, die mede dankzij de steun van ZonMW en de Hartstichting tot stand kwam, verzamelt praktische tips, do’s en don’ts. Geen vaag advies maar tips gebaseerd op praktijkvoorbeelden. En ook suggesties om met andere organisaties in contact te komen. “Verwacht geen stappenplan”, vertelt Jasper. “Want elke tool zit in een andere fase, elke doelgroep is anders, elke ontwikkelaar heeft andere doelen.”

Op zoek naar praktische info

Bij hun literatuurstudie naar de kloof tussen e-health-toepassingen en mensen met een lage SEP, ontdekten de onderzoekers iets merkwaardigs. Isra: “Hoewel we een overvloed aan algemene informatie tegenkwamen, ontbrak het opvallend aan specifieke inzichten die professionals kunnen helpen om e-health-interventies fijner en beter af te stemmen op de lage SEP-groep.” 

Het ontbrak opvallend aan specifieke inzichten die professionals kunnen helpen om eHealth-interventies fijner en beter af te stemmen op de lage SEP-groepOm de kennislacune op te vullen, heeft Isra experts betrokken bij haar onderzoek. Denk aan medische professionals, psychologen, projectmedewerkers, ontwikkelaars. “Ik vroeg 28 professionals naar de bevorderende en belemmerende  factoren bij de ontwikkeling van een tool.”

Jasper dook in de wereld van de gebruiker. “Designers slaan de brug tussen mens en technologie. Daarom bezocht ik twee jaar lang buurthuizen in Rotterdam Zuid om de mensen daar te leren kennen, vertrouwen op te bouwen en hen te betrekken in mijn onderzoek. Het was een tweerichtingsstraat. In ruil voor hun inzichten organiseerde ik buurtactiviteiten. Tijdens de covidlockdowns introduceerde ik bijvoorbeeld de Ommetje-app, waarbij je uitgedaagd wordt om buiten te bewegen. Wie meedeed kreeg een thuisworkoutset.”

De introductie van deze eenvoudige app bleek een groot succes, en dat bevestigde het vermoeden van de onderzoekers. “Deze groep staat heel positief tegenover tools die de gezondheid kunnen helpen verbeteren. De meesten willen graag lang en gezond leven, in tegenstelling tot de stereotype beelden die weleens circuleren.”

Een levende site

“Nu willen we de website verder ontwikkelen en implementeren," vertelt Isra. “Zo moeten er nog meer concrete voorbeelden bij komen, meer ‘how-to’s’, het moet een levende website zijn. Het is zeer motiverend dat iedereen waarmee we samenwerkten het gezondheidsverschil tussen bevolkingsgroepen erkent en er wat aan wil doen. Daarom gaan we hiermee verder, omdat we er oprecht van overtuigd zijn dat we hiermee een positieve bijdrage kunnen leveren.”

Bekijk de website hier

Lees dit artikel ook op de website van de Faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft. Foto: Patrick Wetzels.


Stel, je wilt mensen motiveren om een vermageringsapp te gebruiken. Een van de adviezen op de site is om herkenbare sleutelfiguren, zoals ervaringsdeskundigen of lotgenoten in te zetten:

  • Zorg dat de mensen die je wilt bereiken de sleutelfiguren vertrouwen
  • Bepaal vooraf de rollen van de sleutelfiguren in de praktijk. Denk aan een voorlichter, verbinder, vertaler
  • Op Pharos vind je welke sleutelfiguren in jouw buurt actief zijn en hoe je met hen in contact komt

Cookie melding

Deze website maakt gebruik van cookies. Cookies zijn tekstbestanden die op de computer worden geplaatst wanneer websites worden bezocht. Ze worden veel gebruikt om websites efficiënt te laten werken en om informatie te verstrekken aan de eigenaren van de website. Hieronder kan aangegeven worden of u de cookies accepteert.